“นิ่วในระบบทางเดินปัสสาวะ” เป็นโรคที่เกิดขึ้นได้ง่าย โดยที่บางคนแทบจะไม่รู้เลยว่าตอนนี้มีก้อนนิ่วอยู่ในร่างกาย จนกว่าก้อนนิ่วจะลงมาอุดตันบริเวณใดบริเวณหนึ่ง วันนี้เรามาทำความเข้าใจเกี่ยวกับปัญหานิ่วในระบบทางเดินปัสสาวะ จะได้หมั่นสังเกตตัวเอง
ทำความรู้จัก นิ่ว
นิ่วคือการตกตะกอนของแร่ธาตุต่างๆ ที่จับตัวกันเกิดเป็นผลึกเล็กๆในน้ำปัสสาวะ ซึ่งเมื่อผลึกเล็กๆเหล่านี้เกาะตัวรวมกัน จะเกิดเป็นชิ้นส่วนหรือก้อนเล็กๆ ที่เรียกว่านิ่ว
นิ่วเกิดที่บริเวณใดได้บ้างและพบตรงจุดใดมากที่สุด
นิ่วมักเกิดขึ้นในไตเป็นหลัก แต่นิ่วสามารถเคลื่อนที่ตกลงมาในระบบทางเดินปัสสาวะได้ทุกส่วน เช่น ในท่อไต กระเพาะปัสสาวะหรือท่อปัสสาวะ
กลุ่มเสี่ยงในการเกิดนิ่ว
- ผู้ที่ดื่มน้ำน้อย ทำให้เกิดการตกผลึกได้ง่าย
- ผู้ที่ดื่มน้ำปริมาณพอเหมาะ แต่สารต่างๆที่ก่อให้เกิดผลึก มีปริมาณเข้มข้นมากเกินไป สารเหล่านั้นก็สามารถจับตัวตกผลึกเป็นนิ่วได้
นิ่วในไตกับนิ่วในกระเพาะปัสสาวะแตกต่างกันอย่างไร
แตกต่างกันที่อาการ ตัวของนิ่วเองไม่ได้ทำให้เกิดอาการ แต่จะเกิดอาการเมื่อนิ่วมีการเคลื่อนที่แล้วทำให้เกิดการอุดตัน นิ่วในไตมีการอุดตันค่อนข้างน้อยเนื่องจากพื้นที่ข้างในเยอะ แต่หากนิ่วตกลงมาอยู่ในท่อไต ซึ่งมีขนาดเล็กประมาณ 3 มม. จะสามารถสร้างอาการปวดที่รุนแรงได้ หากนิ่วตกลงมาที่ท่อไตข้างขวาก็จะปวดเอวข้างขวา หรือหากนิ่วตกลงมาในกระเพาะปัสสาวะ อาจทำให้เกิดการระคายเคือง อยากเข้าห้องน้ำบ่อยๆและถ้านิ่วกลิ้งลงมาอุดที่ท่อปัสสาวะ จะทำให้รู้สึกปัสสาวะสะดุดหรือปัสสาวะขัดอาจถึงขั้นปัสสาวะไม่ออกฉับพลันได้
ดูแลตัวเองอย่างไรไม่ให้เกิดนิ่วในระบบทางเดินปัสสาวะ
- ดื่มน้ำให้เพียงพออย่างน้อยวันละ 2 ลิตร หากเสียเหงื่อเยอะ ควรดื่มอย่างน้อย 2.5 ลิตรหรือมากกว่านั้น
- รับประทานอาหารให้สมดุล ลดอาหารที่กระตุ้นให้เกิดนิ่ว เช่น อาหารที่มีโปรตีนสูงมากจากเนื้อสัตว์ อาหารที่มีออกซาเลตสูง เช่น ผักโขม ผักปวยเล้ง ผักรูบาร์บ อะโวคาโด อาหารที่มีกรดยูริกสูง เช่น สัตว์ปีกบางชนิด พวกยอดใบผักต่างๆ
- รับประทานอาหารที่มีซิเตรทเป็นประจำมากขึ้นเพื่อช่วยป้องกันการตกตะกอนของแคลเซียมมักได้จาก ผลไม้รสเปรี้ยว อย่างน้ำส้มหรือมะนาว
นิ่วในทางเดินปัสสาวะจะแสดงอาการเมื่อก้อนนิ่วไปอุดตันในท่อปัสสาวะหรือลงไปกระเพาะอาหาร วิธีป้องกันที่ดีที่สุดคือดื่มน้ำให้เพียงพอ รับประทานผลไม้รสเปรี้ยวลดการตกตะกอนนิ่ว และหากสงสัยสามารถพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยคะ
